تاریخچه فضای سبز در جهان و ایران
زمانی‌که از فضای سبز و محیط زیست صحبت می‌کنیم، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که اصلا از چه زمانی به ذهن انسان رسید که قسمت‌هایی از شهر را به گل و درختکاری اختصاص بدهد و مکان‌هایی برای تفریح و وقت‌گذرانی برای مردم ایجاد کند. امروز تمام تمرکز خود را جمع کرده‌ایم تا این سوال شما را بصورت مبنایی جواب دهیم و در کنار آن، نکات جالبی درباره تاریخ فضای سبز به شما بگوییم؛ با ما همراه باشید.
فضای سبز از چه زمانی وارد زندگی انسان شد؟
پاسخ دادن به این سوال کمی سخت است، چون جواب تا حدودی شوکه‌کننده است: این انسان بود که وارد فضای سبز شد نه برعکس. کره زمین پیش از آنکه انسان بر آن قدم بگذارد، سرشار از طبیعت‌های بکر و دست‌نخورده بود و این انسان بود که با وارد شدن به این محیط بکر، هر روز بیشتر از قبل، کمر به نابودی آن بست. علاوه بر نکته بالا، تاریخچه فضای سبز در جهان از جهات دیگری هم بررسی می‌شود؛ برخی از محققان کوشیده‌اند تا تاریخ‌ها و برهه‌های خاصی را برای ظهور فضای سبز معرفی کنند اما حقیقت این است که کره زمین، همیشه دارای فضای سبز بوده، پس تاریخچه فضای سبز هم به زمان آفرینش کره زمین باز می‌گردد.
تاریخچه فضای سبز شهری
چنانکه گفتیم، تاریخ فضای سبز به پیش از وجود انسان باز می‌گردد اما تاریخچه فضای سبز شهری چنین نیست. این نکته را به خاطر داشته باشید که اولین انسان‌های متمدن می‌کوشیدند تا شهرهای خود را در نزدیکی رودخانه‌ها و فضاهای سبز بنا کنند تا از این منابع طبیعی بهترین استفاده را ببرند. اما با گذر قرن‌ها و پیشرفته‌تر شدن انسان، اولین شهرهای مدرن یا کلان‌شهرها هم ایجاد شد و آن زمان بود که نیاز به فضای سبز شهری برای اولین‌بار در انسان به وجود آمد.
البته باید بگوییم که متاسفانه انسان همواره نگاهی همراه با بیخیالی و اهمال‌کاری به مسئله فضای سبز و محیط زیست داشته است و زمانی متوجه اهمیت این موضوع شده که بسیاری از منابع طبیعی از دست رفته و بازیابی و احیای آن هم امکان‌پذیر نبوده است.
نکته‌های جالب درباره اولین نمونه‌های فضای سبز شهری
چنانکه گفتیم با ظهور انسان متمدن و ایجاد اولین شهرهای مدرن، فضای سبز شهری هم به وجود آمد. یکی از اولین نمونه‌های فضای سبز شهری که جزو عجایب هفت‌گانه جهان هم هست، “باغ‌های معلق بابل” نام دارد. این باغ‌ها بصورت ردیفی بر روی هم قرار گرفته بودند و شامل بوته‌های گل، درخت‌ها و انواع گیاهان می‌شدند؛ تاریخ ساخت چنین قصر سبزی به ششصد سال پیش از ظهور مسیح بازمی‌گردد، یعنی حدود ۲۶۰۰ سال پیش.
نمونه‌ی دیگر فضای سبز در شهرهای متمدن کهن، شهر آتن در زمان فیلسوف‌هایی نظیر سقراط، افلاطون و ارسطو است. در کتاب‌های تاریخ نوشته شده است که باغ‌های زیادی در سطح شهر آتن وجود داشت و محله‌ها و شهرک‌ها با گل و گیاهان زیادی تزیین می‌شدند.
تاریخچه فضای سبز در ایران
رسیدگی به اهمیت فضای سبز و ایجاد یک وزارتخانه یا سازمان برای آن، از جمله اقداماتی بود که خیلی دیر در کشور ایران اتفاق افتاد. در سال ۱۳۳۹ اولین سازمان حفاظت از فضای سبز شهری با نام “اداره باغات” در ایران ایجاد شد؛ وظیفه اصلی این سازمان، ساماندهی فضای سبز شهر تهران و جلوگیری از نابودی آن بود.
این سازمان در سال ۱۳۴۰، با اندکی تغییر کاربری و افزایش مسئولیت‌ها با عنوان “اداره امور پارک‌ها و میادین” به فعالیت خود ادامه داد. پس از آن نیز، با آشکار شدن اهمیت فضای سبز و تاثیر بسیار زیاد آن بر زندگی شهری، این سازمان بزرگ‌تر و بزرگ‌تر شد تا در نهایت به سازمانی سراسری در کل ایران تبدیل شد که وظیفه حفاظت و توسعه فضای سبز شهری را دارد.
جمع‌بندی
فضای سبز و محیط زیست تاریخی دارند به درازای سیاره زمین. انسان با وارد شدن به این کره خاکی و ایجاد شهرهای متمدن و بزرگ، برای اولین‌بار به فکر ایجاد فضای سبز شهری افتاد؛ باغ‌های معلق بابل جزو اولین نمونه‌های فضای سبز در شهرهای متمدن کهن هستند. همچنین باید گفت که اولین توجه‌ها به فضای سبز در ایران، از حوالی سال ۱۳۴۰ اتفاق افتاد و از آن پس مسئولان دولتی بصورت مرتب بودجه‌هایی برای رسیدگی به فضای سبز و حفاظت از آن اختصاص دادند.